Epizootic Hemorrhagic Disease Virus (EHDV) is een vectoroverdraagbare dierziekte die sinds 2022 regelmatig in Zuid-Europa voorkomt en via Frankrijk noordwaarts trekt. Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) roept veehouders en dierenartsen op extra alert te zijn en bij vermoedens van EHDV monsters in te sturen voor analyse.
EHDV is genetisch verwant aan het blauwtongvirus en behoort tot de Orbivirussen. Vooral hertachtigen en runderen zijn gevoelig voor een EHDV-infectie, waarbij geïnfecteerde runderen symptomen vertonen die sterk lijken op die van blauwtong. Net als bij blauwtong wordt EHDV overgedragen door knutten die het virus opnemen via een bloedmaal bij een geïnfecteerde gastheer.
Voorheen kwam EHDV vooral voor in Amerika, Australië en Afrika. In 2022 maakte het virus vanuit Noord-Afrika een sprong naar Europa, waar EHDV serotype 8 voor het eerst werd waargenomen in Italië en Spanje. In 2023 trok het virus verder noordwaarts tot aan Frankrijk en verspreidt het zich nu richting de Belgische grens.
De verspreiding van EHDV in Europa is vergelijkbaar met eerdere uitbraken van blauwtong serotype 8 (2006-2008) en het huidige serotype 3. “De verspreiding van EHDV in Europa vraagt om extra alertheid,” zegt Melle Holwerda, projectleider bij WBVR. Samen met NVWA-Centrum Monitoring Vectoren verzamelt en analyseert WBVR knutten op de aanwezigheid van virussen. Deze projecten worden gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN).
Bij runderen veroorzaakt EHDV oedeem, bloedingen en ulcera door de aantasting van kleine bloedvaten, wat leidt tot ontstekingen in de mond, neus en poten en soms kreupelheid. “Het ziektebeeld lijkt sterk op dat van blauwtong, waardoor EHDV gemakkelijk over het hoofd kan worden gezien,” aldus Holwerda. Hij benadrukt het belang van een grondige klinische beoordeling van zieke dieren, vooral tijdens een blauwtonguitbraak.
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen in België schatte in juli 2024 dat EHDV zich gemiddeld met zo’n 20 kilometer per week verspreidt, wat betekent dat het virus binnen 30 weken België kan bereiken. In Frankrijk is een transportverbod ingesteld binnen een zone van 150 km rondom de uitbraakhaard, waardoor dieren uit deze zone niet naar andere lidstaten mogen worden vervoerd.
EHDV is een meldingsplichtige ziekte, categorie D+E volgens de Animal Health Law 2021. Verdacht gevallen moeten worden gemeld bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Europese wetgeving vereist dat de ziekte wordt gemonitord en dat indien nodig maatregelen worden genomen om verdere verspreiding binnen de EU te voorkomen. EHDV is geen zoönose en niet overdraagbaar op mensen.
