Intradermale naaldloze vaccinatie (ID) doet steeds meer zijn intrede in de varkenshouderij. We zien dat de publieke opinie in toenemende mate druk uitoefent op de sector om verantwoord te produceren. De intradermale route helpt varkenshouders om diervriendelijk te vaccineren en draagt bij aan vermindering van antibioticagebruik, een beter dierwelzijn en een toegenomen voedselveiligheid. Toch is er bij sommige gebruikers nog onzekerheid over deze techniek. Deze nieuwe manier van vaccineren roept vragen op. Welke redenen geven varkenshouders aan om niet over te stappen op naaldloos vaccineren en wat is hierop het antwoord van HIPRA.
‘Ik zie vocht op de huid na vaccinatie, is de hele dosis wel toegediend?’’
De zorg van varkenshouders: Bij het vaccineren onder de huid wordt er een kleinere, meer geconcentreerde hoeveelheid van 0,2 ml toegediend in plaats van de traditionele 1-2 ml, die met een naald in de spier wordt ingespoten. Nadat de vaccinatie met het injectietoestel is ‘’ingeschoten’’ blijft er soms wat vaccinvocht achter op de huid. Doordat niet alle entstof in de huid zit is er twijfel of het varken nu voldoende is gevaccineerd.
Antwoord: Het speciaal ontwikkelde injectietoestel van HIPRA, de Hipradermic® is zo afgesteld dat het vaccin in de huid wordt ‘’geschoten’’, zonder dat het in diepere weefsellagen terecht komt. Door deze oppervlakkige locatie van het vaccin kan het zijn dat er een klein deel van de dosis terugloopt, en op de huid zichtbaar is. Andere “intradermale” injectietoestellen schieten doorgaans dieper, waardoor een deel van het vaccin niet in de huid zit, maar in de weefsels daaronder. Daar is het vaccin niet voor bedoeld, en die weefsels zijn ook niet in staat om dezelfde immuunreactie op gang te brengen als de huid.
Uit onderzoek blijkt dat de hoeveelheid vaccin die soms terugloopt minimaal is, en bovendien geen negatief effect heeft op de werkzaamheid. Ook als er een minimale hoeveelheid vocht op de huid zichtbaar is, zijn de varkens nog steeds goed beschermd. Het is wel belangrijk te herkennen wanneer de injectie echt mis is gegaan. Er kan dan zoveel vaccin op de huid zitten dat het in een straaltje naar beneden loopt. In dit geval heeft het injectietoestel niet goed genoeg contact gemaakt met de huid, en moet de vaccinatie opnieuw worden toegediend.
‘Vaak verschijnt er een bultje waar het vaccin in de huid zit, maar soms zie ik helemaal niets!’’
De zorg van de varkenshouder: Na toediening van het vaccin in de huid is er vaak tijdelijk een klein bultje te zien. Zo weet u zeker dat het vaccin op de goede plek zit. Maar bij sommige varkens is er na toediening helemaal niets te zien. Zit in dit geval het vaccin wel in de huid?
Antwoord: Omdat het vaccin zo oppervlakkig in de huid toegediend wordt, is er vaak een bultje te zien, wat feitelijk een ophoping van het vaccin is. Maar het kan ook zijn dat er niets zichtbaar is en er twijfel is of het vaccin goed is toegediend. Met name bij nieuwe gebruikers is dit een punt van zorg. Het wel of niet zichtbaar zijn van een bultje heeft onder andere te maken met de eigenschappen van de huid tijdens de toediening. Bij sommige varkens blijft het vaccin korte tijd opgehoopt, en dus zichtbaar op dezelfde plek zitten, terwijl bij andere varkens de vloeistof zich meteen verspreid, en dus niet meer met het blote oog te zien is. Om het onzichtbare zichtbaar te maken, is er een eenvoudige techniek beschikbaar die de afzetting van het vaccin na intradermale toediening visualiseert; thermografie. Deze techniek is een goede manier om het correct toegediend zijn van vaccins aan te tonen.
Thermografie is een contactloze, niet-invasieve techniek dat de oppervlaktewarmte detecteert die wordt uitgezonden als infraroodstraling. De kleuren van de afbeeldingen vertegenwoordigen verschillende temperaturen, benadrukken warme en koude plekken en tonen een kaart van de thermische verdeling van een lichaamsoppervlak.
Zoals te zien is op deze afbeeldingen, laat deze techniek met succes het injectiepunt zien, aangezien het vaccin kouder is in vergelijking met de omliggende weefsels. Naarmate de tijd verstrijkt, neemt het temperatuurverschil tussen het vaccin en de huid af, waardoor het minder zichtbaar wordt. Om temperatuurverschillen goed te kunnen identificeren, moet kort na vaccinatie een thermische foto worden gemaakt.
‘’Een gedeelte van de entstof blijft achter in het flesje!’’
De zorg van de varkenshouder: Op het flesje staat het aantal doses aangegeven maar na de vaccinatieronde is niet alle entstof uit het flesje verbruikt. Dient het apparaat een kleinere dosis toe? Of haal ik minder doses uit het flesje dan waar ik voor betaald heb?
Antwoord: Alle flesjes met intradermale vaccins van HIPRA bevatten 1 tot 3 ml extra entstof, die aan het einde van het vaccinatieproces achterblijft in het flesje. Deze extra vloeistof helpt te voorkomen dat er lucht wordt aangezogen, waardoor niet een volle dosis wordt toegediend. Tevens geeft dit de zekerheid dat het aantal doses wat vermeld staat op het etiket ook echt uit het flesje gehaald kunnen worden. Daarnaast zitten er in elke flesje standaard 3 doses extra om het apparaat te vullen aan het begin van de vaccinatieronde. Mochten er meerdere flesjes worden gebruikt tijdens een vaccinatieronde dan kan men profiteren van die 3 extra doses. HIPRA is hiermee de enige farmaceut die de garantie geeft dat het aantal gekochte doses ook echt allemaal gebruikt kunnen worden.
‘’Vaccineren met een injectietoestel vergt meer ervaring en investering!’’
De zorg van de varkenshouder: Vanuit ervaring is vaccineren met de conventionele injectienaald makkelijk, goedkoop en snel, en is het minder zwaar dan toediening met een injectietoestel.
Antwoord: Juist om de laatste reden heeft HIPRA zelf een ergonomisch apparaat ontwikkeld, de Hipradermic® , het lichtste intradermale injectietoestel op de markt. Het is gemakkelijk te bedienen en er wordt een standaard bijgeleverd voor wie hand-free wil vaccineren. Vaccineren met de Hipradermic® vergt geen investering. Het injectietoestel wordt in bruikleen gegeven en is voorzien van een batterij met lange gebruiksduur en een snel-lader voor eindeloos vaccineren. Ervaring leert dat gebruikers vaccineren met de Hipradermic als prettiger, rustiger en veiliger ervaren, en dat het bovendien mogelijk is om sneller te werken dan met de naald.
De techniek van naaldloze, intradermale vaccinatie wint snel aan populariteit, en dat is meer dan terecht. De voordelen zijn nu al duidelijk en talrijk, terwijl er ook nog onderzoek wordt gedaan naar sommige aspecten. Zo is er al bewijs dat intradermaal toegediende vaccins een sterkere cellulaire immuniteit tegen PRRS kunnen opwekken, en zijn er ook vermoedens dat er minder interferentie van maternale antilichamen zou optreden. Onderzoek naar deze aspecten is nog in volle gang, terwijl over andere voordelen al weinig twijfel meer bestaat. Daarom geven we u 5 goede redenen om WEL intradermaal te vaccineren.
De voordelen van intradermale vaccinatie
- Beter dierwelzijn
Naaldloze intradermale vaccinatie is een minder invasieve techniek die vrijwel pijnloos is en nauwelijks spuitplekken veroorzaakt. Bovendien wordt er een veel kleinere hoeveelheid hulpstoffen toegediend, wat de kans op bijwerkingen vermindert.
- Meer werkgemak
Juiste keuzes in bedrijfsmanagement zorgen voor meer werkgemak, meer rust en minder stress in de stal. Het vaccineren van biggen en zeugen is en blijft een arbeidsintensief proces. Om het werkplezier te bevorderen is de Hipradermic® ontwikkeld, een gebruiksvriendelijk injectietoestel waar iedere werknemer efficiënt en nauwkeurig mee kan vaccineren.
- Betere bioveiligheid
Besmette naalden zijn een bron van infectie van o.a. PRRS en andere door het bloed overdraagbare pathogenen. Door naaldloos te vaccineren wordt de kans op verspreiding van ziektekiemen van geïnfecteerde naar niet-geïnfecteerde dieren aanzienlijk verminderd.
- Meer zekerheid
Veelgemaakte vaccinatiefouten, zoals het gebruiken van een naald van verkeerde lengte of het niet loodrecht op de huid vaccineren worden weggenomen met een intradermale toepassing. Bij een intradermale vaccinatie met de Hipradermic® wordt het vaccin automatisch in de juiste hoeveelheid en op de juiste diepte in de huid gebracht. Daarnaast geeft de slimme software van de Hipradermic een volledig overzicht over alle details van het vaccinatieproces, handig in te zien of te exporteren met de bijbehorende app.
- Rust in de stal
Doordat deze techniek pijnloos is blijven zeugen in groepshuisvesting veelal liggen, zonder risico op rennen of uitglijden. Biggen in de kraamstal zijn veel minder vocaal. Doordat er minder pijn en lokale ontstekingen worden veroorzaakt, blijven de biggen ook beter drinken. Goed drinkende biggen en ontspannen zeugen maken dat de melkproductie en voeropname van de zeugen niet wordt verstoord, en de biggen zonder dip doorgroeien.
Intradermale toediening helpt de varkenssector op een hoger platform te komen, van dierwelzijn tot effectief tijdmanagement en het beperken van overdracht van ziekten. Bij HIPRA vertrouwen we op ervaring, technologie en diagnostiek om de gezondheid van dieren op bedrijven verbeteren. Met behulp van goede training en begeleiding kunnen eventuele zorgen van varkenshouders over intradermale naaldloze vaccinatie weggenomen worden. Zo wordt er thermografische beeldvorming toegepast om te laten zien dat het vaccin goed is toegediend, en wordt er extra entstof in elk flesje gedaan zodat gebruikers er gerust op kunnen zijn dat de juiste dosis wordt toegediend. Deze nieuwe standaard van vaccineren laat de varkenssector zien dat vaccineren nog nooit eerder zo gemakkelijk, zo eenvoudig en zo nauwkeurig was!
Ook benieuwd naar de mogelijkheden op uw bedrijf? Neem dan contact met HIPRA; Maartje Wilhelm +31 6 8264 5058, Herman Prüst +31 6 1431 0007 of Theo Vercammen + 31 6 3024 9632 of kijk op www.naaldloosvaccineren.net. Ook kunt u meepraat over varkens via onze facebook community @varkenspraat