Hypocalcemie bij melkvee is een veelvoorkomend probleem met grote gevolgen op de vruchtbaarheid en welzijn van het dier. Een juiste behandeling en het nemen van de correcte preventieve maatregelen, verkleinen de impact en gevolgen van kalfziekte.
Direct na afkalven stijgt de behoefte aan calcium van 20 gram naar 100 gram per dag. Het opstarten van de melkproductie, een minder mobiliseerbare calcium-pool en een verminderde voeropname rondom afkalven, maken het op peil houden van de calciumspiegel een uitdaging voor de koe. Bij een te traag calcium-metabolisme daalt de calciumspiegel en ontwikkelt (sub)klinische melkziekte zich. Tot 50% van de koeien na afkalven, maakt een periode van subklinische melkziekte door.
Een tekort aan calcium (hypocalcemie) kan klinisch en subklinisch voorkomen en treedt meestal binnen 48u na afkalven op. Vlak voor of tijdens het afkalven kan dit tekort aan calcium ook ontstaan. Acute hypocalcemie is een typisch beeld wat snel te herkennen is; de koe vertoont zichtbare symptomen, variërend van alleen koude oren en rug en een trillende houding, tot een koe die volledig plat ligt met een verzwakte respons op de omgeving en risico op sterfte.
Subklinische hypocalcemie is lastiger te herkennen, maar heeft grote gevolgen op de lange termijn voor het dier. Hypocalcemie heeft onder andere een effect op de spierfunctie en immuniteit met daarna een domino-effect aan problemen. Een verminderde spierfunctie zorgt voor minder penscontracties, met een lagere voeropname en negatieve energiebalans tot gevolg. Hierdoor heeft de koe tot 8,9x meer kans op het ontwikkelen van slepende melkziekte en daarnaast een groter risico op leververvetting. Het vervetten van de lever en de negatieve energiebalans hebben daarna weer een groot gevolg op de vruchtbaarheid welke drastisch verminderd. Andere problemen die kunnen ontstaan bij hypocalcemie zijn; het verminderen van de melkgift, een verhoogde kans op lebmaagverplaatsingen en een verminderde baarmoedercontractie met een 6,5x grotere kans op problemen rondom de geboorte.
Een verminderde immuniteit door calciumtekort zorgt voor een grotere kans op mastitis, aan de nageboorte blijven staan en baarmoederontsteking. Deze problemen hebben daardoor weer een effect op de vruchtbaarheid die flink vermindert.
Behandeling
Doel van de behandeling bij acute kalfziekte is om de koe zo snel mogelijk van beschikbaar calcium te voorzien. Dit kan door een intraveneus infuus of door calcium toe te dienen als drench of pil (indien de koeien nog kunnen staan en herkauwen). Daarnaast kan de Calcium pil ook ingezet worden als nabehandeling na een intraveneus infuus om het risico op terugval te beperken.
Preventie
Toedienen van Calcium pillen op het moment van afkalven en kort hierna, kunnen zeer nuttig zijn als preventieve maatregelen bij risicokoeien.
Verder is een droogstandsrantsoen nodig met weinig calcium, voldoende magnesium, laag in kalium en een negatieve kation-anionbalans (KAB). Na het afkalven is een energierijk rantsoen noodzakelijk omdat koeien met subklinische kalfziekte minder presteren en een hoger risico lopen op metabole en infectieuze aandoeningen.
Dechra heeft een reeks pillen ontwikkeld voor metabole stoornissen bij rundvee. De Calcium Pil heeft een verbeterde samenstelling en bevat kwalitatief zeer hoogwaardige ingrediënten. Het is een combinatie van 3 verschillende types calciumsoorten met verschillende absorptiesnelheden. De Calciflash bolus bevat, naast 5 verschillende types calcium ook vitamine D, dit vitamine speelt een belangrijke rol in het calciummetabolisme. De Calciflash bolus is mede hierdoor ook geschikt om kort voor afkalven toe te dienen, om het risico op kalfziekte te verkleinen.
