Het functioneren van het immuunsysteem van de koe in transitie varieert sterk. Waarbij sommige dieren weinig verandering vertonen gedurende de transitieperiode en andere dieren ingrijpende veranderingen doormaken. Deze variabiliteit heeft geleid tot veel onderzoek naar oorzakelijke dier- of omgevingsfactoren. Inmiddels zijn er verschillende hulpmiddelen op de markt die de immuniteit van transitiekoeien positief kunnen beïnvloeden. Voor een aantal hulpmiddelen/managementmaatregelen is er sterk wetenschappelijk bewijs voor verminderde ziekte incidentie begin lactatie: genetische selectie, het voorkomen van hittestress bij droogstaande koeien, vaccins en andere diergeneesmiddelen en rantsoen strategieën.
Een korte uitleg van managementmaatregelen en hulpmiddelen die de immuniteit van transitiekoeien positief beïnvloeden:
- Twee commercieel beschikbare hulpmiddelen voor genetische selectie geven de mogelijkheid om koeien te fokken die beter bestand zijn tegen ziekte. Data rondom immuniteit wordt gebruikt in genomics associatiestudies. Immuunrespons wordt op deze manier gekoppeld aan dier genotypen. Deze aanpak heeft nu een licentie gekregen om te gebruiken bij het evalueren van stieren. Een tweede commerciële aanpak om genetica aan functie van het immuunsysteem te koppelen wordt gedaan door bestaande ziekte incidentie data van rundveebedrijven te combineren met genotype data.
- Het koelen van droge koeien gedurende periodes van hittestress blijkt positief effect te hebben op de immuniteit van de koe gedurende de daaropvolgende lactatie. Koeien die gekoeld werden hadden hogere antilichaam-titers na vaccinatie in de droogstand, verbeterde blastogenese van lymfocyten en versterkte fagocytose door neutrofielen. (1)
- Naast vaccinatie strategieën om de immuniteit tegen bijvoorbeeld mastitis te verbeteren zijn er ook middelen beschikbaar die het aangeboren immuunsysteem stimuleren. Een injecteerbare langwerkende vorm van een bepaald soort cytokine, GCSF, is hiervan een voorbeeld. Dit type producten leidt tot een toename van circulerende neutrofielen, waarbij de functionaliteit ook toeneemt.(2)
- Verschillende rantsoen strategieën hebben een positief effect op de immuniteit rondom transitie. Bijvoorbeeld adequaat toegediende antioxidanten, waaronder Selenium, is belangrijk voor optimale functionaliteit van het immuunsysteem. Anionische rantsoenen voor droge koeien werken preventief tegen hypocalcemie en daarmee tegen door hypocalcemie ontstane immunosuppressie na kalven. Als laatst zijn er verschillende voedingsadditieven die een immunomodulerende werking hebben door het aangeboren en het adaptieve immuunsysteem te beïnvloeden.(3) De gistcomponent Saccharomyces cerevisiae is hier een voorbeeld van.
Wilt u meer weten over de veranderingen van het immuunsysteem tijdens de periode peripartum? Bemachtig dan zo snel mogelijk een exemplaar van het Bovine Immunity Book. Heeft u nog geen exemplaar van dit boek? Neem dan contact op met een van onze dierenartsen: Jessica Hartjes, 06-3800 8533 (Nederland), Niels Groot Nibbelink (Zuid Nederland) 06-8100 2036, Sabine Hoogeveen (Noord-West Nederland) 06-8279 0165, Anne-Lynn Geertshuis (Noord-Oost Nederland) 06-2046 9304 of Anne-Miek Timmermans (Midden Nederland) 06-1370 2817.
(1) Tao S, Dahl GE. Invited review: Heat stress effects during late gestation on dry cows and their calves. J Dairy Sci 2013; 96(7):4079-4093
(2) Ruiz R, Tedeschi LO, Sepúlveda A. Investigation of the effect of pegbovigrastim on some periparturient immune disorders and performance in Mexican dairy herds. J Dairy Sci 2017; 100(4):3305-3317
(3) Yuan K, Mendonca LG, Hulbert LE et al. Yeast product supplementation modulated humoral and mucosal immunity and uterine inflammatory signals in transition dairy cows. J Dairy Sci 2015; 98(5):3236-3246
