Sinds april 2018 dienen melkveehouders, afhankelijk van hun zuivelonderneming, deel te nemen aan een bestrijdingsprogramma voor zowel IBR als BVD. U als dierenarts weet dat een van de belangrijkste pijlers om IBR vrij te worden, vaccineren is. Om het verloop van de prevalentie van IBR op een bedrijf te kunnen volgen is tankmelkonderzoek een betrouwbare methode.
Stand van zaken IBR bestrijding
Op 29 juli 2018 dienden 196 van de Nederlandse melkveebedrijven zich nog aan te melden voor éen van de drie IBR routes. Van de reeds aangemelde bedrijven kozen de meeste voor de route intake bloed/ tankmelk, namelijk 7.877 bedrijven. In deze groep zitten alle IBR vrije bedrijven, dit zijn er 7.632 in totaal. De tweede groep bestaat met 5.342 bedrijven uit de groep die heeft gekozen voor de route tankmelk. Van deze groep zijn 4.484 bedrijven IBR onverdacht. De overige 3.024 bedrijven zijn niet IBR vrij en zullen inmiddels zijn gestart met vaccineren.
| Route IBR | Aantal deelnemers | Waarvan: | |
| Vrij: | Onverdacht: | ||
| Intake bloed/ tankmelk | 7.877 | 7.632 | – |
| Tankmelk | 5.342 | – | 4.484 |
| Vaccineren | 3.024 | – | – |
Bron: www.zuivelnl.org
De reden dat is begonnen met een verplichte aanpak voor melkveebedrijven is dat deze met hun grote aantal het grootste effect hebben op de IBR en BVD status van Nederland. Naar verwachting komt begin 2019 het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit met regelgeving voor de bestrijding van IBR die zal gelden voor alle Nederlandse rundveebedrijven.
Met SeroMilkMarker® kunt u het verloop van een IBR besmetting monitoren.
Op alle niet vrije IBR melkveebedrijven binnen uw praktijk zult u inmiddels vaccineren tegen IBR. Hiermee worden dieren beschermd tegen klachten veroorzaakt door IBR en wordt de verspreiding van het virus binnen de koppel verminderd. Om de IBR prevalentie in een koppel te bepalen zijn verschillende methodes beschikbaar. Bloedonderzoek geeft een goed beeld maar dient bij meerdere leeftijden of groepen dieren te worden onderzocht en is daarmee kostbaar en arbeidsintensief. Onderzoek naar antilichamen in de tankmelk is daarom de meest gebruikte methode. Voor IBR positieve bedrijven biedt HIPRA een methode, de SeroMilkMarker® test, aan. Deze opvolging van de IBR status van melkveebedrijven is een diagnostische service van HIPRA in combinatie met IBR vaccinatie, waar wat betreft laboratoriumonderzoek geen aanvullende kosten aan zijn verbonden. Bij de SeroMilkMarker® test wordt het gehalte van IgE afweerstoffen in de tankmelk onderzocht. Met de uitslag wordt een detectiegraad van 4% behaald. Dit betekent dat zelfs een prevalentie van 4% kan worden aangetoond. Daarnaast kan aan de hand van de uitslag de bedrijfsprevalentie worden ingedeeld in negatief (prevalentie <4%), laag positief (prevalentie 4-24%) en hoog positief (prevalentie >25%). Omdat het onderzoek elke 4 maanden wordt herhaald kunnen de voortgang en het effect van vaccineren inzichtelijk worden gemaakt. In onderstaande grafiek is het verloop van de bedrijfsprevalentie zichtbaar.
SeroMilkMarker® uitslag, de besmettingsgraad op dit bedrijf is gedaald
De IBR aanpak in België
In België is in sinds 2012 gestart met de landelijk verplichte aanpak van IBR. Bij de start was op 35% van de bedrijven IBR aanwezig. De bestrijding lijkt hier zijn vruchten af te werpen, het aantal IBR vrije bedrijven stijgt en België verwacht in 2020-2022 zijn IBR vrije status te behalen. In de aanpak bleek een goede bescherming van de jonge kalveren echter van cruciaal belang. Dit kan het beste bereikt worden door vaccinatie met een IBR vaccin wat een goede werkzaamheid heeft, ondanks aanwezigheid van afweerstoffen die het kalf gekregen heeft via de biest van zijn moeder. Op IBR positieve bedrijven nemen kalveren via de biest maternale afweerstoffen tegen IBR op. Bij de keuze van een vaccin is het dus van belang om een vaccin te kiezen dat ook in aanwezigheid van maternale afweerstoffen een optimale immuunrespons geeft. De afweerstoffen die een kalf door vaccinatie verkrijgt zijn namelijk op een IBR positief bedrijf van cruciaal belang om te voorkomen dat een kalf een IBR drager wordt.
Wilt u meer informatie over de mogelijkheden van de SeroMilkMarker®? Neem dan contact op met HIPRA via uw HIPRA contactpersoon.
