Het gebruik van antibiotica is vorig jaar in de meeste landbouwhuisdierensectoren verder gedaald. De kalver- en kalkoensector laten over 2022 geen afname in antibioticagebruik zien. Dat staat in het nieuwste rapport van de SDa, Autoriteit Diergeneesmiddelen.
De melkveesector laat sinds 2014 een stabiel, laag gebruiksniveau zien van rond de 3 DDDA. Ten opzichte van referentiejaar 2009 is het gebruik met 45,4 procent gedaald. In 2022 was het gebruik 3,2 DDDA. Het overige rundvee (zoogkoeien, opfok en vleesstieren) kende ook al een zeer laag gebruiksniveau. Bij deze groep is het gebruik afgelopen jaar met 43,6 procent verder gedaald tot 0,4 DDDA. Het percentage structureel hooggebruikers is binnen alle diercategorieën van de melk- en rundveesector lager dan 5 procent.
In de varkenssector daalde het antibioticagebruik in 2022 met 23,8 procent in het gebruik ten opzichte van het jaar ervoor tot 5,8 DDDA. Sinds 2009 is het gebruik bij varkens met 71,9 procent gedaald. Het percentage structureel hooggebruikers is opnieuw gedaald en is nu minder dan 10 procent voor alle diercategorieën in de varkenssector, met de opmerking dat speenbiggen nog een voorlopige benchmarkwaarde hebben, aldus de SDa.
Het gebruik in de vleeskuikensector is in 2022 gedaald met 7,6 procent ten opzichte van 2021 tot 5,8 DDDA. Bij opfokbedrijven van (groot)ouderdieren van de vleeskuikensector is het gemiddelde gebruik gedaald tot 6,4 DDDA, al er zijn grote verschillen tussen bedrijven. Bij opfokbedrijven van (groot)ouderdieren van de leghennensector gebruiken de meeste bedrijven geen antibiotica, maar zijn er enkele bedrijven met een relatief hoog antibioticumgebruik (meer dan 20 DDDA). Het gebruik in de overige diercategorieën binnen de pluimveesector (legpluimvee, (groot)ouderdieren van de leg- en vleeskuikensector) is stabiel op een laag niveau.
Stijging in kalver- en kalkoensector
Het antibioticumgebruik in de kalversector is afgelopen jaar met 5,6 procent gestegen tot 16,2 DDDA. Op bedrijfsniveau (DDDAF) is sprake van een vlakke trend, behalve voor de rosévlees afmestbedrijven die een stijging laten zien. De sector geeft geen vervolg aan de dalende trend die tussen 2015-2020 zichtbaar was. Ten opzichte van referentiejaar 2009 is de daling 52 procent. Binnen alle diercategorieën in de kalversector zijn er nog grote verschillen tussen bedrijven in het antibioticumgebruik. Dit suggereert dat een verdere daling van het gebruik in de kalversector mogelijk is, zo meldt de SDA.
In de kalkoensector is het antibioticumgebruik in DDDA gedaald tot 9,2 DDDA. Sinds 2013, toen de monitoring startte, is het gebruik met 68,5 procent gedaald. Voor de kalkoensector geldt per 2021 een nieuwe, strengere actiewaarde. Hierdoor is dit jaar een stijging van het aantal structureel hooggebruikers opgetreden ten opzichte van vorig jaar. Het SDa-expertpanel verwacht dat het aantal structureel hooggebruikers komende jaren zal afnemen als de dalende trend in het antibioticumgebruik wordt doorgezet.
Gegevens geitensector niet compleet
Sinds 1 april 2021 is het in de geitensector verplicht om het antibioticumgebruik te registreren. De door de sector aangeleverde gegevens zijn volgens de SDa niet compleet en het SDa-expertpanel heeft zorgen over de kwaliteit van de aangeleverde gegevens. ‘De onvolledige dekking van de aangeleverde gegevens maakt het onmogelijk om over het antibioticumgebruik in de volledige geitensector te rapporteren. Er is, na het eerder aanleveren van incomplete gegevens over 2021, geen duidelijke vooruitgang geboekt. De oorzaken voor de onvolledige dekking en de tegenvallende kwaliteit van de gegevens zijn niet altijd duidelijk, dit behoeft nader onderzoek. Het SDa-expertpanel verzoekt de sector en dierenartsen initiatief te nemen om deze oorzaken te achterhalen. Vervolgens dient de kwaliteit en dekkingsgraad van de aangeleverde informatie verbeterd te worden’, aldus de SDa.
Kritische middelen
Het gebruik van fluorochinolonen, 3e en 4e generatie cefalosporines en colistine is in de meeste sectoren stabiel en laag. Fluorochinolonen en 3e en 4e generatie cefalosporines zijn in alle gemonitorde diersectoren weinig (maximaal 0,23 DDDA bij kalkoenen) of helemaal niet gebruikt. Alleen voor colistine was het gebruik afgelopen jaren hoger in enkele diersectoren. De totale gebruikte massa colistine is in 2022 met 28,2 procent gedaald tot 806 kilogram actieve stof. Colistine wordt voornamelijk ingezet bij varkens en leghennen. In beide sectoren is het gebruik (in kilogram actieve stof) sterk afgenomen, bij varkens met 24,5 procent en bij leghennen met 45,4 procent.
